29 Tetor 2025

Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, nuk e përjashtoi mundësinë e një kandidimi për një mandat të tretë presidencial të hënën, pavarësisht se Kushtetuta e SHBA-ve kufizon presidentët në dy mandate prej katër vjetësh secili. Ai aktualisht po shërben mandatin e tij të dytë.

“Do ta bëja me shumë dëshirë”, tha Trump, 79 vjeç, për gazetarët në bordin e Air Force One gjatë udhëtimit të tij njëjavor në Azi. “Kam shifrat më të mira ndonjëherë”. Deklarata e së hënës nga Trump, presidenti më i moshuar në historinë e SHBA-ve që ka marrë detyrën, ishte ndoshta më e qarta deri më tani mes pretendimeve të përsëritura se mund të kandidojë sërish në vitin 2028, kur do të jetë mbi 82 vjeç.

Trump tashmë ka në shitje një kapelë baseball-i prej 50 dollarësh, me sloganin “Trump 2028”. Presidenti u tregoi liderëve europianë Volodymyr Zelenskyy dhe Emmanuel Macron një kapelë me fjalët “edhe katër vjet”, e ekspozuar në dyqanin e suvenireve të Shtëpisë së Bardhë, përkrah kapelave të tjera “Trump 2028”, gjatë vizitës së tyre në rezidencën presidenciale në Washington, DC, në gusht.

Çfarë ka thënë Trump për një kandidim për një mandat të tretë?

Pas largimit nga samiti i Shoqatës së Kombeve të Azisë Juglindore (ASEAN) në Malajzi të hënën, Trump ishte në bordin e Air Force One kur gazetarët e pyetën për mundësinë e një kandidimi presidencial në vitin 2028.

“Do ta bëja me shumë dëshirë”, tha Trump. “A po e përjashtoj? Këtë duhet ta më thoni ju”, tha ai pasi gazetarët ngulmuan për këtë çështje. “Gjithçka që mund t’ju them është se kemi një grup të shkëlqyer njerëzish, që ata nuk e kanë”, tha ai, duke iu referuar Partisë Demokrate.

Kur u pyet nëse do të ishte i gatshëm ta çonte çështjen e një kandidimi tjetër presidencial në gjykatë, Trump u përgjigj: “Nuk e kam menduar vërtetë”.

“Kemi disa njerëz shumë të mirë, siç e dini, por unë kam pasur, kam shifrat më të mira në sondazhe që kam pasur ndonjëherë”, përsëriti Trump. Ai gjithashtu reflektoi mbi ata që mund të jenë kandidatë të mirë republikanë për garën presidenciale të vitit 2028 dhe përmendi persona nga administrata e tij.

“Kemi njerëz të shkëlqyer. Nuk kam pse të hyj në detaje, por një prej tyre është këtu pranë. Kemi JD-në, sigurisht që nënkryetari është i shkëlqyer. Marco është i shkëlqyer”, tha Trump, duke iu referuar Nënkryetarit JD Vance dhe Sekretarit të Shtetit Marco Rubio.

Trump ndau gjithashtu se, lidhur me testet shëndetësore që kreu në spitalin Walter Reed më herët këtë muaj, “mjeku tha se ishin disa nga raportet më të mira për moshën, disa nga më të mirat që kanë parë ndonjëherë”.

“Ishte perfekte”, tha presidenti.

Çfarë thotë Kushtetuta e SHBA-ve për këtë çështje?

Kushtetuta e Shteteve të Bashkuara ndalon qartë çdo kandidat të mbajë postin e presidentit për një herë të tretë. Amendamenti 22 i Kushtetutës thotë: “Asnjë person nuk mund të zgjidhet në postin e Presidentit më shumë se dy herë”.

Ekspertët kushtetues thonë se nuk ka asnjë rrugë për ta anashkaluar këtë.

Amendamenti i 22-të u miratua nga Kongresi në vitin 1947 dhe më pas u ratifikua në vitin 1951. Ai ishte një përgjigje e drejtpërdrejtë ndaj presidencës së Franklin D. Roosevelt, një demokrat që ishte president gjatë Luftës së Dytë Botërore. Roosevelt u zgjodh president katër herë, në vitet 1932, 1936, 1940 dhe 1944.

Ai vdiq disa muaj pas fillimit të mandatit të tij të katërt në vitin 1945.

Wayne Unger, profesor i drejtësisë në Universitetin Quinnipiac, i tha agjencisë së lajmeve Reuters se, ndonëse amendamenti nuk është testuar kurrë në gjykatë, çdo sfidë nga Trump ka gjasa të dështojë.

“Do të parashikoja që Gjykata e Lartë të thoshte jo, është e qartë, dy mandate nga katër vjet secili, Donald Trump, nuk mund të kandidosh për një të tretë”, tha Unger, i cili jep mësim për të drejtën kushtetuese.

Çfarë do të duhej për të ndryshuar Amendamentin 22?

Para Roosevelt-it, presidentët ndiqnin vullnetarisht precedentit të dy mandateve të vendosur nga George Washington.

Për të mbrojtur kundër përqendrimit të tepruar të pushtetit, republikanët kishin propozuar amendamentin që kufizon zgjedhjen në dy herë.

Për ta ndryshuar sërish, propozimi do të kërkonte miratimin nga dy të tretat e Kongresit dhe ratifikimin nga tre të katërtat e shteteve (38 nga 50 shtete), një prag jashtëzakonisht i lartë.

Aktualisht, partia e Trump-it ka një shumicë shumë të ngushtë prej 219-213 në Dhomën e Përfaqësuesve dhe një shumicë prej 53-47 në Senat, ndërsa republikanët kontrollojnë 28 legjislatura shtetërore. A ka mënyra për ta anashkaluar këtë, si për shembull kandidimi për nënkryetar?

Ekspertët kushtetues thonë se nuk ka mënyrë për të shmangur ligjet dhe për të marrë detyrën për një herë të tretë.

Mbështetësit e MAGA dhe figura nga kampi i Trump-it kanë sugjeruar që ai të kandidojë si nënkryetar dhe më pas kandidati për president të japë dorëheqjen pasi të marrë detyrën, gjë që do ta vendoste sërish Trump-in në Shtëpinë e Bardhë.

Kjo është disi e ngjashme me serialin e njohur të Netflix-it “House of Cards”, ku personazhi kryesor, Frank Underwood, i luajtur nga Kevin Spacey, bëhet president përmes manipulimit dhe makinacioneve politike. “Një rrahje zemre larg presidencës dhe asnjë votë e hedhur në emrin tim”, thotë ai, në mënyrë të famshme. “Demokracia është shumë e mbivlerësuar.”

Por Trump e hodhi poshtë këtë ide të MAGA të hënën.

“Do të më lejohej ta bëja”, tha Trump në një shkëmbim me gazetarët. Por ai tha se mendon se “është shumë e stërholluar.”

“Mendoj se njerëzve nuk do t’u pëlqente kjo. Është shumë e stërholluar. Nuk është… nuk do të ishte e drejtë”, tha ai.

Në teori, Trump është i ndaluar të kandidojë edhe për nënkryetar, sepse nuk është i pranueshëm për të qenë president. Amendamenti i 12-të i Kushtetutës vë në dukje se asnjë person që nuk është kushtetueshëm i pranueshëm për postin e presidentit nuk mund të jetë i pranueshëm për postin e nënkryetarit të SHBA-ve.

Si ka ndryshuar qëndrimi i Trump mbi këtë çështje me kalimin e kohës?

Gjithçka filloi me një koment në një mbledhje private fondesh për donatorët republikanë në vitin 2018, kur Presidenti Trump, gjatë mandatit të tij të parë, lavdëroi Xi Jinping-in e Kinës për faktin që ishte bërë “përjetë president”.

“Mendoj se është fantastike. Ndoshta do ta provojmë edhe ne një ditë”, tha ai, duke shkaktuar të qeshura dhe duartrokitje.

Më pas, duke folur në një samit të Turning Point USA, të organizuar nga i ndjeri Charlie Kirk, një turmë e entuziazmuar filloi të brohorasë “edhe katër vjet”. Trump e shprehu mirënjohjen e tij, pastaj shtoi: “Tani, nëse doni t’i çmendni, thoni ‘edhe 16 vjet. 16 vjet!’”

Ai e përsëriti këtë lojë fjalësh në gusht 2020, në një aktivitet fushate në Charlotte, Karolina e Veriut, duke nxitur turmën: “Nëse vërtet doni t’i çmendni, thoni ‘edhe 12 vjet’!”

Që kur mori detyrën për mandatin e tij të dytë si president në janar të këtij viti, ai ka reflektuar më shpesh mbi këtë çështje.

Në një intervistë për NBC News në prill, Trump tha se ekzistojnë “metoda” që mund t’i lejojnë të shërbejë sërish, pa dhënë shpjegime të mëtejshme. Më vonë atë muaj, Trump i tha revistës Time se ekipi i tij kishte eksploruar rrugë ligjore të mundshme për një mandat të tretë.

“Ka disa zbrazëti ligjore që janë diskutuar. Por unë nuk besoj në zbrazëtira”, tha ai, pa specifikuar se cilat ishin ato.

Muajin pasues, megjithatë, në një tjetër intervistë për NBC, Trump e tërhoqi këtë ide, duke thënë: “Kjo nuk është diçka që po kërkoj të bëj”, duke iu referuar një kandidimi të tretë për president.

“Po kërkoj të kem katër vite të shkëlqyera dhe t’ia kaloj dikujt tjetër, idealisht një republikan të madh, që ta çojë përpara.”

Por më pas ai u duk sërish i interesuar, duke ekspozuar artikujt “Trump 2028” para liderëve europianë në Shtëpinë e Bardhë dhe duke u mburrur me rezultatet pozitive të analizave mjekësore para gazetarëve në Air Force One, duke e konsideruar veten të aftë për një tjetër mandat presidencial.

Sa popullor është Trump aktualisht?

Agreguesit e sondazheve sugjerojnë se vlerësimet e miratimit për presidentin amerikan kanë qenë në rënie që kur mori detyrën në janar, duke zbritur nga një nivel maksimal prej 52 për qind.

Një sondazh i Quinnipiac i publikuar javën e kaluar tregoi se vetëm 40 për qind e votuesve e miratojnë Trump-in si president, krahasuar me 54 për qind që e kundërshtojnë. Një sondazh Reuters/Ipsos tregoi një nivel të papëlqyeshmërisë neto me 56 për qind vlerësim negativ.

Sipas sondazheve të Gallup, që janë më të gjatat në historinë presidenciale që nga vitet 1940, vlerësimet mesatare të miratimit për Trump-in janë ndër më të ulëtat për presidentët amerikanë.

Sipas një sondazhi të publikuar nga Langer Research Associates në prill, 62 për qind e amerikanëve besojnë se Trump është serioz kur flet për kandidimin sërish në kundërshtim me Kushtetutën. Disa ligjvënës republikanë gjithashtu kanë mbështetur përpjekjen e Trump-it për një mandat tjetër. Megjithatë, 80 për qind e amerikanëve e kundërshtojnë këtë ide, sipas sondazhit.